1. POLİTİKANIN AMACI
Şeffaflık Politikası Haklara Destek Programı’nın şeffaflık konusuna olan yaklaşımını ve metodolojisini gösterir. Haklara Destek Programı, Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu finansmanıyla yürütülen bir proje olarak Avrupa Birliği Şikâyet Mekanizması İlkelerini ve ilgili Avrupa Birliği (AB) proje uygulama talimatıyla tüzüklerini de dikkate alır.
2. AÇIKLIK
Bu politika geçerli bir istisna olmadığı müddetçe hibe programı ve bu program kapsamındaki faaliyetlere ve etkinliklere dair tüm bilgilerin kamuyla paylaşılması yaklaşımını içeren açıklık ve şeffaflık çerçevesinde belirlendi. Bu çerçeve, AB mevzuatı ile uluslararası kabul edilmiş esaslar uyarınca ayrımcılık yapmama ve eşit muamele ilkelerine dayanıyor. Haklara Destek Programı karar mekanizması, çalışma prensipleri ve AB politikalarını uygulama yöntemlerine ilişkin şeffaf olmaya önem verir. Bu şeffaflık da programın güvenilirliğini ve hesap verebilirliğini güçlendirir. Şeffaflık aynı zamanda projenin veriminin, yararlılığının, etkisinin ve sürdürülebilirliğinin artmasına katkıda bulunur.
Haklara Destek Programı, şeffaflığı, gerekli bilgilerin, kararların, belgelerin başvuranlarla, muhtemel başvuru sahipleriyle, Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu ve öteki proje paydaşlarıyla, yani genel olarak kamuyla anlaşılır, ulaşılır ve zamanlı bir şekilde paylaşılması olarak tanımlar.
3. KURUMSAL ÇERÇEVE
Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu’nun finansmanı ile Hakikat Adalet ve Hafıza Çalışmaları Derneği (Hafıza Merkezi) ve Heinrich Böll Stiftung (HBS) ortaklığında oluşturulan Haklara Destek Programı, Türkiye'deki küçük ölçekli hak örgütlerini, taban örgütlerini destekleyerek, insan hakları ve katılımcı demokrasinin gelişmesine katkı sağlamayı hedefleyen bir alt-hibe programı.
Programın ilk etabı Temmuz 2020’de başlayıp Haziran 2021’de tamamlandı. İkinci etabı ise, 1 Ocak 2023 tarihinde başlayacak ve 31 Aralık 2024 tarihinde bitirilecek.
Programa katılmaya hak kazanan Türkiye’de yerleşik en az 40 hak temelli çalışan örgüte iki yıl süreyle kurumsal hibe desteğiyle birlikte kurumsal kapasitelerinin gelişmesine ve etkilerinin güçlenmesine katkı sağlayacak bir program uygulanacak.
Haklara Destek Programı, insan hakları ve katılımcı demokrasinin gelişmesine katkıda bulunmak amacıyla tasarlandı. Program, Haklara Destek Başvuru Rehberi’nin 2.1. bölümünde belirtildiği üzere, uygunluk kriterleri doğrultusunda, son iki yılda Türkiye’de insan haklarının geliştirilmesine veya insan hakları savunucularının korunmasına katkıda bulunmak için en az bir faaliyet yürütmüş (tüzel kişilik sahibi) dernekler, vakıflar ve kâr amacı gütmeyen (ya da kârın hissedarlara dağıtılmadığı) kooperatiflere açık.
Haklara Destek Programı için başvuru süreci Mayıs 2022’de başvuru destek videolarının dolaşıma sokulması ile başlayacak ve 30 Haziran’a kadar sürecek. Ardından başlayan değerlendirme süreci; Haklara Destek Başvuru Rehberi’nin 2.3. bölümünde bahsedilen sıralamaya uygun şekilde idari kontrol, değerlendirme ve belgelerin doğrulanması şeklinde ilerliyor. Değerlendirme aşamasında başvuran kurumun programa uygunluğu, örgüt çalışma alanı, etki ve katkısı, örgütsel yönetimi ve gelişimi ve bütçesi incelenir ve puanlanır. 2022 Kasım ayında tüm adaylara ön değerlendirme sonuçları e-posta ile paylaşılır. Aralarından koşullu olarak seçilen kurumlar, uygunluk doğrulaması için başvuru rehberinde belirtilen destekleyici belgeleri 10 gün içinde BELLEK Hibe Yönetim Sistemi’ne yüklemekle yükümlü. Destekleyici belgelerdeki eksik ya da tutarsızlık başvurunun reddine sebep olabilir. Belgelerin doğrulanmasının ardından hibe almaya kazanan kurumların listesi oluşturulur ve sözleşme aşamasına geçilir.
Programın uygulama dönemi 1 Ocak 2023 ve 31 Aralık 2024 tarihleri arasında olacak. Haklara Destek Programı, hibe desteği alan örgüt faaliyetlerinin AB politika ve yasalarına saygı çerçevesinde gerçekleştiğinden emin olur; istisna durumlarında da AB politika ve yasalarını referans alır. Avrupa Birliği Antlaşması’nın ilk maddesi açıklık ilkesine atıfla başlar. Avrupa Birliği’nin İşleyişi Hakkında Anlaşma’nın 15. maddesine göre Birlik kurum, organ, ofis veya ajansları, iyi bir yönetişimi desteklemek ve sivil toplumun katılımını sağlamak amacıyla, çalışmalarını açıklık ilkesini mümkün olduğunca gözeterek yürütür. Bu doğrultuda, genişleme ülkelerinden kurumlarının ve kamu idaresinin şeffaflık ve hesap verilebilirlik ilkelerine önem vermesi beklenir. Bütün kurumların da işlemlerinde şeffaflık sağlaması ve bilgiye erişim konusunda özel hükümlere yer vermesi istenir.
4. BİLGİNİN YAYIMLANMASI
Haklara Destek Programı, şeffaflık ilkesini desteklemek ve teşvik etmek için rolü, politikaları ve işleri hakkında doğru bilgiyi zamanında ve düzenli olarak paylaşır. Bu amaçla program boyunca geniş bir belge seti yayınlanır. Şeffaflık Politikası’yla beraber temel ilkeleri destekleyen bu belge ve materyaller şunlardır:
- Başvuru Rehberi ve ekleri
- Başvuru Formu
- Başvuru Destek Videoları
- Sıkça Sorulan Sorular
- Görünürlük Rehberi
- Hak Temelli Çalışan Örgütler Belgesi
- Kişisel Verilerin İşlenmesine İlişkin Aydınlatma ve Rıza Metni
Haklara Destek Programı, başvuru destek videolarının yanı sıra bir destek masası oluşturarak başvuru yapacak kurumların başvuru süreci boyunca telefonla kolayca erişmesine imkan verir. Bunun yanı sıra başvuru dönemi boyunca 3 kez tekrarlayacak online soru-cevap toplantıları organize eder. Yukarıda bahsi geçen belge ve bilgilerin yayılmasında kullanılan ana araç Haklara Destek Programı’nın web sitesidir (www.haklaradestek.org). Adil rekabet, fırsat eşitliği ve şeffaflık ilkelerine uygun olarak programla ilgili tüm bilgilendirme bu web sitesi üzerinden yapılır.
Programdan faydalanmaya hak kazanan örgütlerin nihai listesi web sitesi üzerinden kamuyla paylaşılır. Yürürlükteki kanun ve yönetmeliklerin ve AB mevzuatının getirdiği sınırlar dahilinde hangi bilgilerin kamuyla paylaşılacağına ilişkin nihai karar Haklara Destek Programı’na aittir.
5. BAŞVURANLAR VE MUHTEMEL BAŞVURU SAHİPLERİ İÇİN BİLGİ
Programa başvurmak isteyen kurumlar, dördüncü bölümde bahsedilen araçlarla web sitesi üzerinden gerekli bilgiye ulaşır. Haklara Destek Programı’nın web sitesinde bulunan BELLEK Hibe Yönetim Sistemi’ne kaydolarak sisteme erişen başvuru sahiplerine, başvurularını tamamladıktan sonra bir başvuru takip numarası verilir. Başvuru sürecinde belirlenen süre içerisinde, Sıkça Sorulan Sorular kısmında yer alan sorulara ilave bilgi talepleri basvuru@haklaradestek.org e-posta adresine gönderilir. Başvuru sahiplerinden gelen yeni sorular ve yanıtları toplu halde, soru soran kişi/kurum belirtilmeden, başvuru dönemi boyunca yapılan soru-cevap toplantılarının ertesi gününe hazır olacak şekilde programın web sitesinde yayınlanır. Böylece bilgiye eşit erişim hakkının korunması gerçekleşir.
6. BİLGİLERİN İFŞASI
Haklara Destek Programı kapsamında üretilen tüm bilgi ve belgeler ifşa edilmemelerini gerektiren kabul edilir bir gerekçe olmadığı müddetçe paylaşılmaya tabiidir. Programa başvuran tüm kullanıcılardan kişisel bilgilerini üçüncü kişilerle elektronik ortamda paylaşmak için rızalarını vermeleri istenir.
https://www.haklaradestek.org/tr/veri-ve-seffaflik-politikasi adresindeki anlaşma metni bu politika ile ilişkilidir.
Sosyal medya hesapları yasal olarak bu hizmetler içindeki tüm hesaplar da dahil olmak üzere ilgili kuruluşların barındırma hizmetlerine (Facebook, Twitter, Instagram, Youtube) bağlıdır.
7. İSTİSNALAR
Haklara Destek Programı, Şeffaflık Politikası’na bağlı olduğu kadar, AB mevzuatı gereği kişisel verileri ve ulusal yönetmeliği korumak adına mahremiyete saygı gösterme vazifesine de sahiptir. Bu sebeple bilgilerin/belgelerin paylaşılmasına getirilen birtakım sınırlamalar vardır. Özellikle de kişisel verilerin korunmasına dair AB mevzuatı ve Türkiye Cumhuriyeti yasaları gereğince bilgilerin paylaşılması, “kamu yararının” ve “bireyin bütünlüğünün ve mahremiyetinin korunmasını” tehlikeye attığı takdirde bu bilgilere erişim engellenir. Aşağıdaki durumlarda bilgiler paylaşılmaz:
- Özel veya tüzel kişinin ticari menfaatleri söz konusuysa
- Bilgi; fikri mülkiyet, mahkeme işlem belgeleri veya hukuki tavsiye kapsamına giriyorsa
- Teftişlerin, soruşturmaların ve denetimlerin konusuysa
- Başvuran rızasını vermediyse
8. ŞİKAYET ŞARTLARI
Haklara Destek Programı ve eylemleri tarafından olumsuz etkilendiğini düşünen veya seçim sürecinde bir hata veya usulsüzlükten zarar gördüğüne inanan başvuranlar ve diğer özel/tüzel kişiler sikayet@haklaradestek.org adresine şikayet maili gönderebilir. Şikayetler, iddianın dayandığı olayların şikayetçi tarafından gerçekleştiğinin teyit edildiği tarihten sonraki 10 iş günü içinde gönderilmelidir. Süresi içinde ulaşan şikayetlere 15 iş günü içinde yanıt verilir.